Sklep internetowy: www.numizmatyczny.pl
10 zł, Wrzesień 1939 roku - Wieluń, 2009
previous next contents

numizmatyka

Stan zachowania monety: I (menniczy)

Moneta kolekcjonerska, która uczy historii, stanowiąc wyraz hołdu tym, którzy zginęli za naszą Ojczyznę. Na monecie upamiętniającej los Wielunia ukazano samoloty na tle ruin oraz napaść agresorów na Polskę.
Kolekcja: Srebrne monety o tematyce historycznej

Stan zachowania monety:
I (menniczy)
Nominał: 10 zł
Srebro: Ag 925
Stempel:
lustrzany
Średnica:
32,00 mm
Waga: 14,14 g
Wielkość emisji:
100.000 szt.
Cena emisyjna NBP: 58 zł 
Data emisji monet w NBP: 28.08.2009 r.

Srebrna moneta kolekcjonerska, która uczy historii, stanowiąc wyraz hołdu tym, którzy zginęli za naszą Ojczyznę.

10 zł, Wrzesień 1939 roku - Wieluń, 2009

Na rewersie monety upamiętniającej los Wielunia, który jako pierwszy został poddany barbarzyńskim nalotom na obiekty cywilne, ukazano samoloty Junkers na tle wizerunku ratusza z Bramą Krakowską w Wieluniu.

Ciekawym ujęciem tematu i wysokimi walorami artystycznymi charakteryzuje się również awers srebrnej monety kolekcjonerskiej. Estetycznie zostało na nim uwiecznione symboliczne rozdarcie naszego kraju przez agresorów: niemieckiego i radzieckiego.

Projektant silnie zaakcentował i w
bardzo wymowny sposób przedstawił na nim zarys terytorium Polski oraz ataki hitlerowców i sowietów na naszą Ojczyznę, które miały miejsce w dniach 1 i 17 września 1939 roku.

Dynamiczny projekt ukazuje inwazje - barbarzyńskie napady dwóch państw,
co zostało trafnie uwypuklone poprzez użycie różnych czcionek oraz odpowiednich symboli III Rzeszy i ZSRR.

Z uwagi na historyczny motyw, jak i piękno jego interpretacji - uwiecznionej w szlachetnym kruszcu - ta srebrna moneta kolekcjonerska - to pozycja godna szczególnego polecenia.
  • Awers: u góry wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod nim stylizowany wizerunek terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w granicach z 1.09.1939 r. Pośrodku terytorium stylizowany wizerunek pęknięcia. Z lewej strony wskaźnik z symbolem swastyki, z prawej strony wskaźnik z symbolem sierpa i młota skierowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, symbolizujące niemiecką i radziecką agresję. Pod nimi daty: 01.09.1939 i 17.09.1939. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2009. U dołu napis: 10 ZŁ. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
  • Rewers: stylizowane wizerunki trzech samolotów Junkers na tle chmur i spadających bomb. Między chmurami widoczny stylizowany wizerunek ratusza z Bramą Krakowską w Wieluniu. U góry półkolem napis: WIELUŃ - 1 WRZEŚNIA 1939.
  • Projektant monety: Urszula Walerzak (awers), Wojciech Siudmak (rewers)
Wrzesień 1939 roku - Warszawa, Wieluń, Westerplatte, 2009
Monety kolekcjonerskie i obiegowe wyemitowane przez NBP
o tematyce: "Wrzesień 1939 roku
- Warszawa, Wieluń, Westerplatte"


Wojna Obronna Polski w 1939 r.

● Wybuch II wojny światowej był dla Polski wydarzeniem tragicznym w swych następstwach - doprowadził do zagłady odrodzonego w 1918 r. państwa polskiego.
● 1 września 1939 r. Polska znalazła się w stanie konfrontacji zbrojnej z potężną machiną wojenną III Rzeszy, a 17 września także z siłami swego wschodniego sąsiada - Rosji Sowieckiej. Dysproporcja sił była przygniatająca. Mimo poświęcenia walczącego wojska oraz patriotycznej postawy społeczeństwa klęska była nieunikniona. Odsiecz sojuszniczej Francji i Wielkiej Brytanii nie nadeszła.
● W tej sytuacji zdołano ewakuować przez Rumunię do Francji i Wielkiej Brytanii możliwie dużą liczbę żołnierzy, by kontynuować walkę.
● Polskę czekało długie 5 lat okupacji, olbrzymie straty materialne, terytorialne i ludnościowe oraz szczególnie bolesna zagłada znacznej części polskiej inteligencji.

Obrona Warszawy

● Już od 1 września stolica Polski była celem ataków niemieckiego lotnictwa.
● Bezpośrednie zagrożenie dla Warszawy nadeszło 3 września po przełamaniu przez nacierające wojska niemieckie frontu w rejonie Częstochowy. Powołano wtedy Dowództwo Obrony Warszawy z gen. bryg. Walerianem Czumą na czele. Utworzono też Armię „Warszawa” pod dowództwem gen. dyw. Juliusza Rómmla i liczne oddziały ochotnicze. Ważną rolę odegrał samorząd miejski i prezydent Stefan Starzyński, który objął funkcję komisarza cywilnego przy Dowództwie Obrony.
● 8 września niemieckie wojska pancerne dotarły na przedpole Warszawy i z marszu zaatakowały miasto. Szturm ten i kolejny, 9 września, zostały odparte.
● 15 września Niemcy zamknęli pierścień okrążenia wokół Warszawy. Ogółem w oblężonym mieście znalazło się około 120 tysięcy żołnierzy. Walczyła też ludność cywilna. Miasto było systematycznie ostrzeliwane przez artylerię i bombardowane. Szczególnie ciężkie naloty miały miejsce 17 i 25 września. 26 i 27 września Niemcy ponownie atakowali polskie pozycje, ale bez powodzenia.
● Tymczasem sytuacja obrońców pogarszała się - brakowało wody, żywności i amunicji. 28 września Warszawa skapitulowała. Dla miasta i jego mieszkańców rozpoczął się długi okres okupacji i walki konspiracyjnej.

Bombardowanie Wielunia

● Wieluń był przed wojną niewielkim miastem leżącym około 20 km od ówczesnej granicy polsko-niemieckiej.
● 1 września 1939 r., około godz. 4:40, miasto stało się celem nalotu bombowców nurkujących Luftwaffe. W gruzach legło około 70% zabudowy. Zabytkowe śródmieście zniszczono niemal w 90%. Zginęło około 1200 osób cywilnych. Nalot na Wieluń nie miał uzasadnienia wojskowego - w mieście nie było oddziałów polskiego wojska. Strona niemiecka tłumaczy to zdarzenie błędem niemieckiego wywiadu, który meldował, że w mieście znajduje się polska brygada kawalerii, co nie było prawdą. Strona polska uznaje ten nalot za zbrodnię wojenną.

Obrona Westerplatte

● Od 1926 r. na półwyspie Westerplatte istniała polska składnica amunicyjna zwana Wojskową Składnicą Tranzytową. W 1939 r. jej załoga liczyła około 180 żołnierzy i oficerów.
● 1 września 1939 r. o godz. 4:45 pancernik Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzał Westerplatte. Do natarcia ruszyły oddziały szturmowe wspierane przez ciężką artylerię i bombowce nurkujące. Przewaga Niemców była przytłaczająca.
● Polska załoga miała bronić się kilkanaście godzin - tymczasem walczyła aż 7 dni. Poległo 15 żołnierzy polskich, a około 50 było rannych. Straty niemieckie wyniosły 300-400 poległych i rannych.
● Obrona Westerplatte miała znaczenie nie tylko symboliczne, ale także wojskowe - obrońcy przez 7 dni wiązali walką poważne siły niemieckie, które przez ten czas nie mogły być użyte w innych miejscach.

autor: Wojciech Krajewski, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, źródło: folder emisyjny NBP

previous next contents

Valid HTML 4.0!