Sklep internetowy: www.numizmatyczny.pl
2 zł, Zwierzęta świata - Wilk (łac. Canis lupus), 1999
Moneta obiegowa Nordic Gold z popularnej serii "Zwierzęta świata", która przedstawia jednego z największych drapieżników polskich lasów - wilka.
Moneta obiegowa 2 zł -
Zwierzęta świata - Wilk (łac. Canis lupus), 1999
Nominał:
2 zł
Metal: stop
CuAl5Zn5Sn1
Stempel:
zwykły
Średnica:
27,00 mm
Waga: 8,15 g
Wielkość emisji:
420.000 szt.
Data emisji monety: 1999
r.
Moneta
obiegowa z nordyckiego złota z kolekcji "Zwierzęta świata"
przedstawiająca wilka - jednego
z największych drapieżników polskich lasów.
Awers monety:
Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem
oznaczenie roku emisji: 1999, poniżej napis: ZŁ 20 ZŁ. Po bokach łap
orła wizerunki flagi państwowej. U góry półkolem
napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.
Rewers monety:
Wizerunki dwóch dorosłych wilków oraz pięciu
szczeniąt. U góry półkolem napis: WILK - Canis
lupus.
Projektant awersu monety: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu monety:
Roussanka Nowakowska
Wilk (syn.
wilk szary) (Canis lupus) -
gatunek ssaków z rodziny psowatych, rzędu drapieżnych.
Wilk zamieszkuje lasy, równiny, tereny bagienne oraz
góry. Potrzebuje, jako gatunek o skłonnościach
terytorialnych, dużych przestrzeni. Zwykle terytorium zajmowane przez
watahę to 100 km² (za Bereszyński i inni), ale wielkość ta
zależy od dostępności pokarmu i terenu. Może występować
współużytkowanie części terenu przez 2 konkurujące watahy
(za Jędrzejewscy).
Wilk jest wytrwałym wędrowcem, potrafi w ciągu dnia pokonać dystans
kilkudziesięciu kilometrów. Stada wilków liczą do
20 osobników, zwykle jednak są znacznie mniej liczne, będąc
grupą rodzinną składającą się z pary rodzicielskiej, młodych i
ewentualnie części wilków z poprzedniego miotu. Watahy mają
ściśle określoną hierarchię wewnętrzną.
Wilki mają rozwinięty system
komunikowania się przy pomocy mowy ciała, odgłosów oraz przy
użyciu substancji chemicznych - feromonów i własnych
odchodów (znakowanie).
Żywią się głównie ssakami średniej wielkości (jelenie), nie
gardząc mniejszymi zwierzętami czy padliną, a jeśli stado jest duże,
wspólnie polują także na większe ssaki lub ich stada. Przy
braku pożywienia, lub w okresie wychowywania młodych, zdarza im się
atakować zwierzęta hodowlane.
Dawniej były szeroko rozprzestrzenione. Ekspansja człowieka wpłynęła na
ograniczenie ich populacji. Zakorzeniony w kulturze strach przed
wilkami powodował ich trzebienie, częstokroć nieuzasadnione.
Obecnie w większości państw objęto je ochroną gatunkową. Podejmuje się
próby reintrodukcji tego gatunku, na najszerszą skalę w USA,
ale także w Europie.
Wilk od początku był i jest nadal obecny w ludzkiej kulturze. Na
ogół w kontekście negatywnym, jako drapieżca,
zabójca lub wcielone zło.
Z drugiej strony, podziwiana jest
wilcza niezależność, siła i wytrwałość. Ostatnio, na skutek wzrostu
świadomości ekologicznej, postrzeganie wilka ulega stopniowej poprawie,
miejsce strachu zaczyna zajmować zrozumienie jego roli w ekosystemie.
Wilcze odgłosy
Wilki używają do porozumiewania się między sobą
różnych
sygnałów dźwiękowych: wycia, szczekania, warczenia,
skomlenia i pisków.
Szczekanie używane jest do ostrzeżenia obcych osobników, że
zbliżyły się za bardzo do nory lub zdobyczy. Warczenie, tak jak u
psów, jest oznaką agresji. Wilki skomlą, okazując uległość
lub prosząc o coś (np. o dostęp do jedzenia). Piski towarzyszą wilczej
zabawie.
Wycie służy do komunikacji między osobnikami i zacieśnianiu
więzów grupy.
Wilki wyją, by oznajmić innym swoje położenie, kończą w ten
sposób udane polowanie lub odstraszają intruza.
Wilki wyją zazwyczaj wieczorem i wcześnie rano. Dźwięk jest
jednostajny, trwający od kilku do kilkunastu sekund, często powtarzany
(sesja może trwać do 2 minut).
Wycie stada zaczyna się od pojedynczego
głosu samca, po czym dołączają do niego kolejne osobniki. Wycie
szczeniąt przypomina raczej skomlenie i skowyt. Wycie słychać zazwyczaj
z odległości 2 - 3 km.
Wilcze szczekanie różni się znacznie od dźwięku wydawanego
przez psy. Jest cichsze, monosylabowe, przypominające nieco dźwięk
"wuff". Wilki chowane wśród psów z czasem
zaczynają szczekać w taki sam sposób, jak ich udomowieni
krewniacy.
Język ciała
Wilki do
komunikowania
się używają także skomplikowanego języka ciała opartego na subtelnych
znakach i sygnałach.
- Dominacja -
dominujący wilk stoi na sztywnych nogach. Ogon jest wyprostowany i
uniesiony. Uszy postawione, sierść nieco nastroszona. Często patrzy
prosto w oczy innym wilkom lub wspina się na nie.
- Poddaństwo (aktywne)
- całe ciało "obniżone", wygięte w łuk, wargi i uszy opuszczone,
poddany wilk liże pysk dominanta szybkimi ruchami języka, z opuszczonym
zadem. Ogon położony nisko, często podwinięty między tylne łapy.
- Poddaństwo (pasywne) -
wilk kładzie się na grzbiecie odsłaniając delikatny brzuch i gardło.
Łapy skierowane do ciała. Zwierzę często skomle.
- Złość - uszy
postawione, futro zjeżone. Uniesione wargi ukazują zęby. Grzbiet może
być wygięty, zwierzę warczy.
- Strach - uszy
przylegają do głowy, ogon między nogami. Wilk kuli się. Może skomleć
lub szczekać.
- Obrona - ciało przy
ziemi, uszy położone.
- Atak - futro
zjeżone. Wilk warczy i przykuca.
- Zrelaksowanie - uszy
położone, wilk wypoczywa leżąc na brzuchu lub boku. Może machać ogonem.
- Napięcie - ogon
nieruchomy, położony, wilk może przykucnąć.
- Zadowolenie -
energiczne machanie ogonem, język może zwisać z pyska.
- Polowanie - wilk
jest spięty, ale jego ogon prosty, w jednej linii z ciałem.
- Zabawa - machanie
ogonem, wilk jest ruchliwy, skacze, biega. Często opuszcza przednią
część ciała na sztywnych łapach.
źródło: NBP / Mennica
Polska / Wikipedia