"Ja ciebie lubię Wyczół za to,
że ty się, szelmo, tak sztuką bawisz."
Stanisław Witkiewicz
Leon Jan Wyczółkowski (ur.
11 kwietnia 1852 r. w Hucie Miastkowskiej koło Siedlec, zm. 27 grudnia
1936 r. w Warszawie, lecz został pochowany we Wtelnie pod Bydgoszczą),
polski malarz, grafik i rysownik; jeden z czołowych przedstawicieli
okresu Młodej Polski w nurcie malarstwa realistycznego.
Leon
Wyczółkowski, Ujrzałem raz, 1884
Malarz kształcił się w Klasie Rysunkowej w Warszawie pod kierunkiem
Antoniego Kamińskiego, Rafała Hadziewicza i Wojciecha Gersona, potem w
Monachium (1875-1877) i w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod
kierunkiem Jana Matejki (1877-1879).
W roku 1897 był jednym z założycieli Towarzystwa Artystów
Polskich "Sztuka". W latach 1895-1911 był profesorem ASP w Krakowie, a
od 1934 roku ASP w Warszawie.
Artysta zamierzał początkowo poświęcić się malarstwu historycznemu,
zachowując dokumentalny realizm szczegółu. Po pobycie w
Paryżu zmienił swoje zainteresowania i wykorzystywał pewne rozwiązania
impresjonizmu, malując pejzaże i sceny rodzajowe z silnymi efektami
świetlnymi ("Rybacy"). Na krótko uległ wpływowi symbolizmu
("Druid skamieniały"). Około 1900 roku przyciemnił paletę.
Późniejszą
twórczość Wyczółkowskiego
cechuje bogactwo środków formalnych. Znakomicie oddawał on
urodę kwiatów i martwych natur. Portretował niemal cały
świat artystyczny Krakowa.
Leon Wyczółkowski,
Widok Wawelu
z Kaplicą Zygmuntowską w
zimie, 1914
Otwarte po wojnie w
Bydgoszczy w dniu 11 kwietnia 1946 r. (w rocznicę urodzin artysty)
Muzeum Okręgowe przyjęło imię tego wybitnego malarza.
Wdowa po nim przekazała Muzeum obrazy, rysunki oraz wiele pamiątek
osobistych, m.in. wyposażenie pracowni.
W specjalnym dziale muzeum
poświęconym wyłącznie Leonowi Wyczółkowskiemu zgromadzono
ok. 700 prac.
Malarz jest patronem bydgoskiej Państwowej Ogólnokształcącej
Szkoły Sztuk Pięknych i Liceum Plastycznego, które mieszczą
się przy ulicy Konarskiego.
Leon
Wyczółkowski, Rybacy brodzący, 1891
Znane dzieła Leona
Wyczółkowskiego:
* Ujrzałem raz ... (1884, olej na płótnie, 73 x 57 cm,
Muzeum Narodowe w Warszawie),
* Wesołe pacholęta (1891, olej na płótnie, 68 x 50 cm,
Muzeum Narodowe w Warszawie),
* Orka na Ukrainie (1892, olej na płótnie, 73 x 122 cm,
Muzeum Narodowe w Krakowie),
* Tatry (1906),
* Gdańsk (1909),
* Teka huculska (1910),
* Wawel (1911-1912),
* Stara Warszawa (1916),
* Białe róże (1908, olej na płótnie, 86 x 64 cm,
własność prywatna),
* Stańczyk (1898), olej na płótnie, Muzeum Narodowe w
Krakowie,
* Głowa Chrystusa (1882/1883), olej na tekturze, Muzeum Narodowe w
Krakowie,
* Welon (1885), olej na płótnie, Muzeum
Górnośląskie w Bytomiu,
* Krucyfiks wawelski (1896), olej na płótnie, Muzeum
Narodowe w Krakowie,
* Kopanie buraków (1903), pastel na kartonie, Muzeum
Okręgowe w Bydgoszczy,
* Wiosna w Gościeradzu (1933), akwarela, tusz, kredka, Muzeum Okręgowe
w Bydgoszczy,
* Kurhan na Ukrainie (1894), olej na płótnie, Muzeum
Okręgowe w Bydgoszczy,
* Ołtarz Mariacki litografia, Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy.
źródło: NBP / Mennica Polska / Wikipedia