Nowo¶æ
- pierwszy Marsza³ek Polski i Naczelnik Pañstwa - Józef
Pi³sudski (1867-1935) uwieczniony w szlachetnym kruszcu.
Rarytas numizmatyczny o limitowanym nak³adzie
tylko 50
zestawów!
Historia, która pozostawi³a ¶lad
w z³ocie na
wieki.
Pocz±tek wyj±tkowej kolekcji o tematyce historycznej, która
bêdzie lekcj± historii dla kolejnych pokoleñ kolekcjonerów.
Numizmatyka stanowi bowiem po³±czenie urzekaj±cego i wci±gaj±cego hobby
z edukacj± i pasji z przyjemno¶ci± kolekcjonowania!
W sk³ad jednego zestawu wchodz±:
Niezrealizowane projekty
monet
W okresie
miêdzywojennym og³aszano liczne konkursy na projekty monet z³otych,
okoliczno¶ciowych oraz obiegowych.
Spo¶ród setek nadsy³anych propozycji tylko nieliczne zosta³y
zrealizowane i na ich podstawie wybito monety. Pozosta³e zachowa³y siê
jedynie w formie projektów.
Jedynie w±skie grono
numizmatyków wiedzia³o o ich istnieniu. Teraz
niektóre z nich mo¿na po raz pierwszy podziwiaæ na
numizmatach.
W po³owie kwietnia 2010 roku Mennica Polska wyemitowa³a zestawy
kolekcjonerskie z najciekawszymi niezrealizowanymi projektami
miêdzywojennych monet pami±tkowych z wizerunkiem Józefa
Pi³sudskiego oraz Jana III Sobieskiego.
Józef Pi³sudski
W 1933 r. og³oszono konkurs na projekty monet z³otych, pocz±tkowo
zamkniêty i ograniczony do kilku wybranych artystów,
laureatów poprzednich konkursów, oraz
medalierów bêd±cych sta³ymi wspó³pracownikami
Mennicy Pañstwowej.
Z nieznanych przyczyn regulamin konkursu zmieniono i sta³ siê on
konkursem otwartym, dostêpnym dla wszystkich artystów
pragn±cych wzi±æ w nim udzia³. W za³o¿eniu mia³ to byæ konkurs na nowe
polskie monety, bite w z³ocie o nomina³ach 25, 50 i 100 z³.
Warunki
konkursu pozwala³y tak¿e artystom na zaprojektowanie awersu monet z
god³em pañstwowym, je¶li bêdzie konieczno¶æ uzgodnienia go z
wizerunkiem i napisem rewersu.
Konkurs ten cieszy³ siê w¶ród artystów wielkim
zainteresowaniem; zg³oszono 71 prac w postaci 130 modeli gipsowych.
Pierwsz± nagrodê w tym konkursie otrzyma³ Stanis³aw Repeta,
wówczas jeszcze student Akademii Sztuk Piêknych w Warszawie.
Pi±t± nagrodê przyznano Józefowi Aumillerowi, medalierowi i
kierownikowi artystycznemu Mennicy Pañstwowej.
Poniewa¿ zbli¿a³a siê XX rocznica wymarszu I Kadrowej Kompanii
Legionów, przypadaj±ca w 1934 r., wiele projektów
dotyczy³o tej rocznicy i osoby Marsza³ka Józefa
Pi³sudskiego.
Projekt Józefa Aumillera przedstawia³ portret Marsza³ka w
wysokim reliefie, w
tradycyjnym klasycznym ujêciu i by³ sygnowany inicja³ami J.A.
Stanis³aw
Repeta zrealizowa³ portret Marsza³ka w bardzo p³askim reliefie, w
panuj±cej wówczas nowoczesnej konwencji art-deco. Projekt
ten nie by³ sygnowany. Ostatecznie monet z³otych nie zrealizowano.
W 1934 r. uczczono XX rocznicê wymarszu Kadrówki
pami±tkowymi monetami srebrnymi o nomina³ach 5 i 10 z³ wed³ug projektu
Stanis³awa Ostrowskiego. Monety te posiada³y na awersie Or³a
Legionowego.
Z tym awersem prezentowane s± te¿ w niniejszym zestawie
oba wy¿ej wymienione, nie zrealizowane wówczas rewersy monet
wed³ug projektów Józefa Aumillera i Stanis³awa
Repety.
*****
Jan III Sobieski
W 1933 r. Mennica Pañstwowa zorganizowa³a konkurs na projekty srebrnych
10-z³otowych monet pami±tkowych zwi±zanych z przypadaj±c± 12 wrze¶nia
tego roku 250. rocznic± odsieczy wiedeñskiej.
Konkurs dotyczy³
wy³±cznie rewersów monet. Ich awersy z Or³em ustawowym w
koronie mia³y byæ zgodne z awersami srebrnych 10-z³otowych monet
obiegowych bitych w latach 1932 i 1933 wed³ug projektu Antoniego
Madeyskiego.
Na awersie nie umieszczono teraz daty emisji. Obie daty roczne: data
odsieczy Wiednia i data rocznicy umieszczone zosta³y na rewersie.
Zwyciêzc± konkursu zosta³ Wojciech Jastrzêbowski, profesor warszawskiej
Akademii Sztuk Piêknych. Projekt jego przedstawia³ portret Jana III w
wieñcu laurowym w prawo i by³ sygnowany inicja³ami artysty W.J. (moneta
1).
Medalier Jan Wysocki, wyk³adowca w Pañstwowej Szkole Sztuk Zdobniczych
w Poznaniu, przedstawi³ portret w³adcy tak¿e w wieñcu laurowym, ale
skierowany w lewo i sygnowany monogramem JW. (moneta 3).
Znany jest tak¿e projekt z portretem w³adcy w lewo, w futrzanej czapce
(ko³paku) ozdobionej szkofi± (brosza z piórami); nie
sygnowany, który przypisaæ mo¿na Janowi Wysockiemu (moneta
2).
Wbrew bowiem wynikom konkursu Mennica Pañstwowa zaprosi³a do
wspó³pracy nad t± pami±tkow± monet± Jana Wysockiego i
ostatni projekt sta³ siê podstaw± do monety ostatecznie zrealizowanej,
przedstawiaj±cej portret Jana III Sobieskiego w prawo, w ko³paku
ozdobionym szkofi±. Moneta ta jest sygnowana pe³nym nazwiskiem
medaliera: J.WYSOCKI.
Pok³osiem konkursu jest te¿ inny, ciekawy, ale pó³ naiwny
projekt z konnym portretem Jana III Sobieskiego. Projekt ten nie jest
sygnowany i jego autora nie znamy (moneta 4).
Ostatecznie zrealizowana moneta mia³a nastêpuj±ce parametry: materia³
Ag 750, ¶rednica 34 mm, masa 22 g., rant z±bkowany. Zosta³a wprowadzona
do obiegu 11 wrze¶nia 1933 r. tj. w dniu, w którym 250 lat
wcze¶niej Jan III Sobieski zaj±³ na Kahlenbergu pod Wiedniem pozycje
wyj¶ciowe do bitwy z Turkami.
Moneta 1 – projekt Wojciecha Jastrzêbowskiego, sygnowany
inicja³ami W.J.
Moneta 2 – projekt Jana Wysockiego, nie sygnowany.
Moneta 3 – projekt Jana Wysockiego, sygnowany monogramem J.W.
Moneta 4 – projekt nie sygnowany, autor projektu nieznany.