2 zł, Miasta w Polsce - Katowice, 2010

Nikiszowiec, kopalniany szyb i Pomnik Powstańców Śląskich - to symbole Katowic, które znalazły się na monecie Nordic Gold upamiętniającej stolicę Śląska.

Jest to dziewiąta, okolicznościowa moneta 2 zł z emitowanej przez NBP od 2009 roku serii "Miasta w Polsce".

Numizmatyczna podróż przez najpiękniejsze miasta w Polsce.

Awers: wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-10, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.

Rewers: u dołu oraz z lewej strony wizerunek fragmentu zabytkowego osiedla górniczego Nikiszowiec w Katowicach. W jego tle wizerunek szybu górniczego. Z prawej strony wizerunek Pomnika Powstańców Śląskich w Katowicach. U góry półkolem napis: KATOWICE.

Na boku: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Moneta upamiętniająca Katowice ukazuje się w serii „Miasta w Polsce”, poświęconej miejscom, które miały znaczący wpływ na rozwój gospodarczy i historię Polski.

Katowice, które były jedną z górnośląskich wsi, za sprawą gwałtownego rozwoju górnictwa i hutnictwa na początku XIX w. przeistoczyły się w przemysłowe centrum o ogromnym znaczeniu gospodarczym, historycznym, ale także kulturowym.

Historyczne motywy i symbole przemysłowego rozwoju miasta znalazły się na rewersie monety dwuzłotowej. Z lewej strony umiejscowiono fragment Nikiszowca, dzielnicy Katowic z unikalnym w skali światowej osiedlem robotniczym i jego charakterystyczną architekturą. Osiedle z dziewięcioma zamkniętymi pierścieniowo blokami powstało przez połączenie wielo-mieszkaniowych, trzykondygnacyjnych domów.

Na monecie w tle osiedla widać szyb kopalniany, a z prawej strony - wizerunek Pomnika Powstańców Śląskich, będącego pamiątką trzech powstań śląskich w latach 1919-1921, które wraz z tzw. akcją plebiscytową zadecydowały o przyłączeniu Śląska do odrodzonego państwa polskiego.

2 zł, Miasta w Polsce - Jędrzejów - Klasztor Cystersów, 2009

Moneta obiegowa z nordyckiego złota,
która uwiecznia Jędrzejów - druga z serii "Miasta w Polsce"

Nowa seria okolicznościowych monet obiegowych "Miasta w Polsce" składa się z cykli tematycznych. Pierwszym z nich są miasta ze słynnymi klasztorami (m.in. Jędrzejów, Częstochowa, Trzebinia).

W ramach tej ciekawej serii do końca 2010 roku NBP zaplanował emisję następujących monet:

Częstochowa, Jędrzejów, Trzebnica, Trzemeszno, Warszawa - Stare Miasto, Kalwaria Zebrzydowska, Gorlice, Miechów, Katowice.

Natomiast w 2011 roku NBP planuje wyemitować następujące monety:

2 zł, Miasta w Polsce - Gdynia, 2011
2 zł, Miasta w Polsce - Łódź, 2011
2 zł, Miasta w Polsce - Mława, 2011
2 zł, Miasta w Polsce - klasztor Paulinów na Skałce w Krakowie, 2011
2 zł, Miasta w Polsce - klasztor Franciszkanów w Kaliszu, 2011
2 zł, Miasta w Polsce - klasztor Franciszkanów w Poznaniu, 2011

„Miasta w Polsce” to nieformalna kontynuacja serii "Historyczne miasta w Polsce", którą NBP wyemitował w latach 2005-2008. Na serię składały się 32 dwuzłotowe monety obiegowe ze stopu Nordic Gold, które ukazywały się w cyklu miesięcznym.

Cała seria cieszyła się ogromną popularnością wśród kolekcjonerów, którzy ocenili ją jako bardzo udaną.

*****

Katowice, stolica województwa śląskiego, to jedna z największych aglomeracji w Polsce. Miasto, będące przez pięćset lat jedną z typowych wsi górnośląskich, zaczęło od połowy XIX w. błyskawicznie zyskiwać na znaczeniu, głównie za sprawą gwałtownego rozwoju górnictwa i hutnictwa. W 1865 r. Katowice otrzymały prawa miejskie.

I wojna światowa była dla miasta czasem rozwoju przemysłu i sprzyjającej koniunktury, zwłaszcza dla zakładów hutniczych. Działania wojenne nie dotknęły ludności, a jej liczny udział w latach 1919–1921 w trzech powstaniach śląskich i akcji plebiscytowej zadecydował o przyłączeniu do odrodzonego państwa polskiego. W latach międzywojennych Katowice intensywnie się rozwijały. Wraz z przypływem kapitału wzrastały nowe obiekty infrastruktury miejskiej, dzielnice, luksusowe osiedla willowe i monumentalne budowle sakralne.

Na początku II wojny światowej cały Górny Śląsk został włączony do III Rzeszy. Okupanci uczynili z Katowic siedzibę prowincji. Po wyzwoleniu w 1945 r. miasto odzyskało dawne znaczenie centrum przemysłowego i administracyjnego, wzrosła również jego ranga jako ośrodka naukowo-kulturowego.

Jednym z ważnych działań, podjętych przez władze samorządowe, jest rewitalizacja zabytkowej dzielnicy Katowic, unikatowego w skali światowej osiedla robotniczego z początku XX w. – Nikiszowca (niem. Nickischschacht). Uwagę licznych zwiedzających zwraca przede wszystkim charakterystyczna architektura, wyróżniająca to osiedle spośród wielu innych kolonii robotniczych wybudowanych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX w.

Osiedle z dziewięcioma zamkniętymi pierścieniowo blokami powstało przez połączenie wielomieszkaniowych, trzykondygnacyjnych domów. W skład zabudowy osiedla wchodziły także budynki użyteczności publicznej: szkoły, konsum, pralnia (obecnie powstaje tu filia Muzeum Historii Katowic), łaźnia, poczta, gospoda, barak dla zakaźnie chorych oraz neobarokowy kościół pw. św. Anny. Nikiszowiec to miejsce o wielu różnych obliczach i niepowtarzalnej atmosferze, przykład wzorcowej architektury przemysłowej, relikt przemijającej tradycji górniczej Śląska.

Wydział Informacji i Promocji Urząd Miasta Katowice

Tekst powstał na podstawie informacji z folderu emisyjnego NBP

źródło: NBP / Mennica Polska