Złota
moneta kolekcjonerska to nie tylko inwestycja w cenny kruszec, ale
także rosnąca z każdym rokiem wartość kolekcjonerska i sentymentalna,
niezależna od sytuacji na giełdach.
Pracownicy TOPR podczas
trudnej i
odpowiedzialnej pracy,
źródło: www.topr.pl
W góry! w
góry, miły bracie!
Tam
swoboda czeka na cię.
Na
szałasy do pasterzy,
Gdzie
ze źródła woda bieży,
Gdzie
się serce z sercem mierzy,
I w
swobodę człowiek wierzy!
Tutaj
silniej świat oddycha,
Tu
się szczerzej człek uśmiecha,
Gdy
się wiosną śmieją góry.
Wincenty Pol - Pieśń o Ziemi
Naszej
Są okazje, które wymagają wyjątkowej oprawy. Rangę i prestiż
takich wydarzeń na pewno uświetnią
srebrne i złote monety kolekcjonerskie NBP.
Złota moneta kolekcjonerska z ciekawym efektem kątowym na rewersie stanowi
wyraz uznania dla TOPR, czyli Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia
Ratunkowego.
Na awersie monety został uwieczniony założyciel i pierwszy naczelnik
TOPR w latach 1909-1914 - Mariusz
Zaruski (1867-1941) - postać wszechstronna i niezwykła z wielu
powodów. Generał brygady Wojska
Polskiego, pionier
polskiego żeglarstwa i wychowania morskiego. Fotografik, malarz, poeta
i prozaik. Instruktor
harcerski ZHP i wychowawca młodzieży. Marynarz, żeglarz i
podróżnik. Konspirator, zesłaniec, legionista, ułan,
wreszcie generał Wojska Polskiego i adiutant prezydenta RP. Taternik,
grotołaz, ratownik, instruktor i popularyzator narciarstwa i turystyki
górskiej.
Mariusz Zaruski był człowiekiem niesłychanie pomysłowym, stale
ulepszającym sprzęt narciarski. Wymyślił on m. in. nowy
sposób zakładania sznurowadła, nową metodę okręcania
nóg owijaczami, nowy, praktyczniejszy sposób
układania rzeczy w plecaku. Wprowadził tatrzański telegraf wzrokowy.
Był także wynalazcą więźlic sznurowych i kijków z
odczepianymi talerzykami.
Monety
kolekcjonerskie i obiegowe
100.
rocznica powstania TOPR
AWERS: Z lewej
strony wizerunek orła ustalony dla godła
Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej napis: 100 ZŁ. Z prawej strony orła
stylizowany wizerunek postaci Mariusza
Zaruskiego. W tle stylizowany
zarys szczytów Cubryny
i Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego.
U góry półkolem napis: MARIUSZ ZARUSKI. U dołu w
otoku napis:
RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2009. Pod
lewą łapą orła znak mennicy: M/W.REWERS: U dołu
stylizowany wizerunek Mięguszowieckich Szczytów
i Cubryny, na ich tle napis: 100. ROCZNICA POWSTANIA. Powyżej
Mięguszowieckich Szczytów i Cubryny zarys
szczytów: Mnicha,
Cubryny i Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego. Na
ostatnim planie
zarys Niżnych
Rysów, Rysów i Żabiego Konia. U
góry, w zależności
od kąta patrzenia stylizowane wizerunki
dwóch helikopterów.
W otoku napis: TATRZAŃSKIEGO OCHOTNICZEGO POGOTOWIA
RATUNKOWEGO.
*****
Powstała
w 1909 roku profesjonalna organizacja ratownicza zatrudnia wysokiej
klasy specjalistów ratownictwa górskiego,
wspieranych przez dobrze wyszkolonych wolontariuszy, którzy
poszukują zaginionych turystów i niosą pierwszą pomoc
poszkodowanym w górskich wypadkach.
Specyfiką TOPR jest prowadzenie wszelkich form ratownictwa
górskiego, poczynając od ratownictwa na zorganizowanych
terenach narciarskich, przez ratownictwo jaskiniowe wraz z działaniami
nurkowymi i pirotechnicznymi, ratownictwo ścianowe i lawinowe wraz z
psami lawinowymi, po ratownictwo z powietrza. Za znak TOPR przyjęto
błękitny krzyż na białym polu.
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie
Ratunkowe - ochotnicza organizacja
(stowarzyszenie) zajmująca się niesieniem pomocy poszkodowanym w
wypadkach górskich na obszarze Tatr. TOPR powstał w 1909
roku. Założycielem i pierwszym naczelnikiem był
Mariusz Zaruski.
Dane adresowe:
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
34-500 Zakopane, ul.Piłsudskiego 63a,
tel. (+48 18) 2014731
fax : (+48 18) 2015560
E-mail: topr@topr.pl
telefon ratunkowy: (+48) 601 100 300
● Wzrost popularności
Tatr i Zakopanego w drugiej połowie XIX w.
prowadził do coraz częstszych zaginięć w górach i poważnych
wypadków. Doraźnie organizowane akcje ratunkowe stawały się
już niewystarczające.
● W lutym 1909 roku Mieczysław Karłowicz i Mariusz Zaruski zredagowali
ostateczną wersję odezwy do społeczeństwa w sprawie konieczności
powołania Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Sam
Karłowicz nie zdążył złożyć swego podpisu pod odezwą, ponieważ
zginął w lawinie śnieżnej pod Małym Kościelcem 8 lutego 1909 roku,
podczas samotnej wycieczki. Śmierć młodego kompozytora stała się
ostatnim impulsem do powołania TOPR.
● „Wysokie c.k. Namiestnictwo we Lwowie reskryptem z dnia 29
października 1909 r. nie zakazało zawiązania stowarzyszenia”.
TOPR rozpoczął oficjalną działalność jako czwarta organizacja
ratownictwa górskiego na świecie, a pierwsza poza krajami
alpejskimi.
● Naczelnikiem Straży Ratunkowej został Mariusz Zaruski, a jego
zastępcą Klemens Bachleda. Za godło TOPR przyjęto niebieski krzyż na
białym polu. Członkowie pierwszej drużyny ratowniczej potwierdzili
przyrzeczenie składane na ręce naczelnika własnoręcznym podpisem. Byli
to: Klemens Bachleda, Szymon Tatar mł., Jakub Wawrytko, Jędrzej
Marusarz, Jan Pęksa, Wojciech Tylka Suleja, Stanisław Gąsienica Byrcyn,
Stanisław Zdyb, Józef Lesiecki i Henryk Bednarski. Mariusz
Zaruski złożył przyrzeczenie na ręce prezesa, dr. Kazimierza Dłuskiego.
● 6 sierpnia 1910 roku Klemens Bachleda zginął podczas akcji
ratunkowej, która wyruszyła po rannego taternika na Małym
Jaworowym Szczycie.
● W 1914 roku Zaruski zaproponował na swego zastępcę Józefa
Oppenheima, a sam, na czele 14 Kompanii Piechoty, zwanej
później I Kompanią Zakopiańską, wyruszył z Zakopanego. W
1918 roku Mariusz Zaruski wstąpił do Wojska Polskiego. W 1923 roku
został powołany na stanowisko generalnego adiutanta prezydenta RP
Stanisława Wojciechowskiego i wkrótce później
awansowany na generała brygady.
● Józef Oppenheim pełnił funkcję kierownika TOPR do 1939
roku, uczestnicząc w ponad 70 wyprawach ratunkowych, najczęściej nimi
kierując.
● Wybuch II wojny światowej przerwał działalność Straży Ratunkowej
TOPR. Wypadki w Tatrach zdarzały się jednak nadal i władze okupacyjne
poleciły Zbigniewowi Korosadowiczowi zorganizowanie Pogotowia,
które pod nazwą Freiwillige Tatra Bergwacht TOPR
przeprowadziło w czasie okupacji 55 wypraw ratunkowych. Tuż po
wyzwoleniu Podhala pogotowie przeprowadziło jedną z najtrudniejszych
akcji ratunkowych. Spoza linii frontu z rejonu Przedniego
Salatyna ewakuowano 4 rannych partyzantów, 4
zdrowych i 2 sanitariuszki.
● Na początku lat 50. ratownicy TOPR na czele z Tadeuszem Pawłowskim
rozpoczęli prace nad organizacją służb ratownictwa górskiego
poza Tatrami. Efektem było powołanie Górskiego Ochotniczego
Pogotowia Ratunkowego i przekształcenie w roku 1956 TOPR w
Grupę Tatrzańską GOPR.
● W 1958 roku ratownicy otrzymali w darze zestaw alpejski umożliwiający
prowadzenie akcji ratunkowych na najtrudniejszych ścianach
tatrzańskich. W kolejnych latach zostali wyposażeni w sprzęt łączności.
W 1963 roku Tadeusz Augustyniak za sterami śmigłowca SM-1 wykonał
pierwszy udany lot ratowniczy do Doliny Pięciu Stawów
Polskich. W 1974 roku ratowników zaczął wspierać pies Cygan,
prowadzony przez niezwykle zasłużonego ratownika Józefa
Uznańskiego. W 1975 roku rozpoczęły się pierwsze stałe dyżury śmigłowca
ratowniczego w Zakopanem.
● 13 listopada 1991 roku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu zarejestrował
stowarzyszenie ratowników tatrzańskich pod nazwą Tatrzańskie
Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, które pod swą tradycyjną
nazwą działa do dziś.
Jan Krzysztof, Naczelnik
Straży Ratunkowej TOPR
źródło: NBP /
Mennica Polska S.A. / Wikipedia / TOPR
