- dwa złote
numizmaty z numerem certyfikatu wybitym na rancie każdego z
numizmatów,
- certyfikat
autentyczności Mennicy Polskiej S.A. z hologramem i numerem
seryjnym,
- estetyczne,
drewniane etui koloru mahoniowego.
Szósty
zestaw numizmatów z serii Poczet
Królów i Książąt Polskich:
- Nawiązanie do serii monet emitowanych przez NBP w latach
1979-2005
- Prezentacja wizerunków władców nie
przedstawionych w serii Narodowego Banku Polskiego
- Zastosowanie tych samych technik i zasad co przy produkcji
monet kolekcjonerskich
- Popularna tematyka historyczna
- Wysokiej klasy wizerunki autorstwa projektantów
monet bankowych
- Srebrny i złoty zestaw w drewnianym etui z numerowanym
certyfikatem i numizmatami
Projekt nawiązuje do serii monet "Poczet Królów i
Książąt Polski" emitowanej przez NBP w latach 1979-2005. W tym czasie
wybito w Mennicy monety poświęcone 23 królom i książętom.
Inspiracją były rysunki Jana Matejki. Nie wszystkie portrety
władców opracowane przez słynnego malarza zostały
wyemitowane.
Biorąc pod uwagę opinię kręgów numizmatycznych, Mennica
Polska pragnie przedstawić Państwu pozostałe wizerunki koronowanych
głów. Projekty do serii wykonują ci sami artyści,
którzy projektowali wcześniejsze monety. Przy tłoczeniu
powtarzane są także zasady i średnice obowiązujące przy produkcji monet
kolekcjonerskich.
Na awersach umieszczone są popiersia i półpostaci władcy, po
drugiej stronie znajdują się historyczny herb i łaciński zapis imienia
oraz tytulatury królewskiej. Stanowi to nawiązanie do
oryginalnych monet Polski Królewskiej.
Jako szóstą w proponowanej przez nas serii
"Koronowani
królowie Polski" prezentujemy postać
króla
Aleksandra
Jagiellończyka.
Koronowani królowie
Polski przewidziani do
upamiętnienia w serii:
- Anna Jagiellonka
- Mieszko II
- Wacław II
- Ludwig Węgierski
- Jan Olbracht
- Aleksander
Jagiellończyk
Zapowiedzi kolejnych
emisji:
- Henryk Walezy (I połowa 2010 r.)
- Michał Korybut Wiśniowiecki (II połowa 2010 r.)
- August III Sas (I połowa 2011 r.).
W serii oferowane są:
- zestawy złote
o nakładzie 100
kompletów,
- zestawy
srebrne o nakładzie 500
kompletów,
- blistry
o nakładzie 1000
kompletów.
Aleksander Jagiellończyk - obraz
Jana Matejki
Aleksander Jagiellończyk
(lit. Aleksandras Jogailaitis białorus. Аляксандар Ягелончык, ur. 5
sierpnia 1461 w Krakowie, zm. 19 sierpnia 1506 w Wilnie) - od 20 lipca
1492 wielki książę litewski, od 1501 Król Polski.
Wielki książę Litwy
Aleksander Jagiellończyk, czwarty syn Kazimierza Jagiellończyka i
Elżbiety Habsburskiej, brat króla Jana Olbrachta, po śmierci
Kazimierza Jagiellończyka od 1492 r. władał Wielkim Księstwem
Litewskim, co równoznaczne było z zerwaniem unii personalnej
pomiędzy Litwą i Koroną.
Książę dbał o rozwój stołecznego Wilna, jak i o sprawy ważne
dla całego państwa.
Korzystał z pomocy najlepszych litewskich
doradców oraz zapewnił Wielkiemu Księstwu Litewskiemu
samodzielność w prowadzeniu polityki zagranicznej. Także nigdy nie
doszło do konfliktu między starszym bratem na tronie polskim.
W latach 1492-1494 stoczył wojnę z Wielkim Księstwem Moskiewskim,
zakończoną stratą Wiaźmy i utratą kontroli nad częścią Księstw
Wierchowskich. Starając się o ułożenie pokojowych stosunków
Litwy z Rosją, 18 lutego 1495 ożenił się z Heleną, córką
wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego i Zofii Paleolog.
Jednakże w 1500 r. wojska rosyjskie zajęły część Zadnieprza i zagroziły
Smoleńskowi, rozpoczynając nową wojnę litewsko-moskiewską. 3 marca 1501
zawarł w Wilnie sojusz przeciwko Rosji z mistrzem krajowym Inflant
zakonu krzyżackiego Wolterem von Plettenbergiem. Po śmierci Jana
Olbrachta, pilnie podążył do Krakowa po koronę polską, licząc na
polskie wsparcie w wojnie z Moskwą.
Król Polski
12 grudnia 1501 w katedrze na Wawelu koronowany został na
króla Polski przez najmłodszego syna Kazimierza
Jagiellończyka, swojego brata - arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa
Polski kardynała Fryderyka Jagiellończyka w obecności m.in. Elżbiety
Rakuszanki. Żona Aleksandra nie została koronowana na
królową polski, gdyż wyznawała wiarę prawosławną, czemu
sprzeciwiali się biskupi.
Koronę uzyskał dopiero po podpisaniu dwóch aktów
ustrojowych, przygotowanych przez możnowładców polskich: o
zrzeczeniu się swych praw dziedzicznych do Litwy i zacieśnieniu unii
polsko-litewskiej (unia mielnicka 1501) oraz przyznaniu władzy w kraju
senatowi na mocy przywileju mielnickiego, co rychło nastąpiło. Było to
równoznaczne z poddaniem króla kontroli
magnatów.
Pieczęcie Aleksandra I
Jagiellończyka
W dniu 28 marca 1503 podpisano sześcioletni rozejm, kończący wojnę
moskiewską. Na jego mocy 1/3 terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego
znalazła się pod okupacją rosyjską. Sobiepańskiej władzy magnaterii
przeciwdziałała jednakże szlachta, uchwalając na Sejmie w Radomiu w
1504 r. ustawy, zabraniające łączenia wysokich urzędów w
jednym ręku i ograniczające rozdawnictwo dóbr
królewskich. Sejm ten ustalił też organizację i kompetencje
najwyższych urzędów państwowych. Lekkomyślne dysponowanie
zasobami skarbu doprowadziło do jego opustoszenia, co uniemożliwiało
odpieranie najazdów tatarskich i wołoskich.
Nihil novi
Z kolei w 1505 r. kolejny sejm w Radomiu uchwalił konstytucję praw
Nihil novi, uzupełnioną przez monarchę zapisem:
"Gdybyśmy cokolwiek przeciw
wolnościom, przywilejom, swobodom i prawom Królestwa
uczynili, uznajemy to ipso facto (łac. tym samym) za nieważne i żadne.",
według której król praktycznie nie
mógł nic nowego postanowić bez zgody izby poselskiej i
senatu. Na tymże sejmie zatwierdzono również tzw. "Statut
Łaskiego" spisany przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Łaskiego,
stanowiący zbiór przywilejów szlacheckich i
kościelnych oraz praw miejskich, obowiązujących w Królestwie.
Schyłek życia
Wiele kłopotów sprawiały także Aleksandrowi Prusy Zakonne,
lenna Mołdawia, a zwłaszcza Tatarzy krymscy, którzy
kilkakrotnie najeżdżali Litwę. W 1506 r. doszli oni aż pod Lidę, gdzie
5 sierpnia 1506 pod Kleckiem zostali rozbici przez Litwinów.
Aleksander Jagiellończyk zmarł 19 sierpnia 1506 roku bezpotomnie w
wieku 45 lat w Wilnie, został pochowany w katedrze wileńskiej. Wielkim
księciem litewskim, a następnie królem polskim obrany został
wtedy jego, młodszy o 6 lat, brat Zygmunt I Stary (1506-1548).
Ciekawostki
* Zwłoki Aleksandra Jagiellończyka nie zostały wywiezione z Wilna -
złożono je w katedrze wileńskiej, co było sprzeczne z wolą zmarłego
wyrażoną w testamencie. Fakt ten został upamiętniony przez
współczesnego monarsze kronikarza:
"Oto ten jedyny król
Polski, który spoczywa na ziemi litewskiej".
*******
The Mint of Poland has
prepared for the collectors and all enthusiasts of the history of
Poland another item within the series - a numismat with the image of
Alexander Jagiellon.
The crowned rulers of Poland that will be commemorated by the numismats
of this series include:
Numismats already issued:
* Anna the Jagiellonian
* Mieszko II Lambert
* Wenceslaus II Premyslid
* Louis I of Hungary
* John I Albert
* Alexander Jagiellon
Future releases:
* Henry III of France
* Michael Korybut Wiśniowiecki
* Augustus III the Saxon
Obverse design:
Mariusz W. Brzeziński
Plaster model: Robert
Kotowicz
Reverse - design and
plaster model: Ewa Tyc-Karpińska
The numismat is a reference to the series of coins entitled A Gallery
of Polish Kings and Dukes issued by the National Bank of Poland in
1979-2005. In that period the mint struck coins dedicated to
23 kings and dukes. The medallic artists involved in their preparation
were inspired by the drawings by Jan Matejko. However, not all the
coins dedicated to the rulers drawn by Matejko were actually issued.
Having consulted the numismatic circles, we would like to present the
remaining portraits of Polish kings and dukes.
The designs for the new coins have been prepared by the same artists
who created the designs for the original series of coins. The coins are
struck in accordance with the rules and diameters standard for the
production of collector coins. The reverses are decorated with the
busts and figures of the rulers, and the obverses – with the
historic coats of arms and the name and title of a particular ruler in
Latin.
This is a reference to the original coins commemorating the times when
Poland was ruled by kings and queens. The sixth figure to appear on a
coin of the series is Alexander Jagiellon.
źródło:
Mennica Polska S.A. / Wikipedia