Producent: Mennica Polska: Numizmatyka
ID: 3164
moneta ¯o³nierze Niez³omni
Stan zachowania monety:
I
(menniczy)
Emitent: Narodowy
Bank Polski
Nomina³: 10
z³
Srebro: Ag
925/1000
Stempel:
lustrzany, tampondruk
¦rednica:
32,00 mm
Waga: 14,14 g
Rant: g³adki
Wielko¶æ emisji:
17 000 szt.
Cena
emisyjna NBP: 120
z³
Data emisji monety:
27.02.2017
r.
Projektant:
Dobrochna Surajewska
W
zestawie: srebrna
moneta w kapsule ochronnej, kaszerowane pude³ko, folder
emisyjny
Awers: Na
awersie
srebrnej monety przedstawiono rozerwane
kraty wiêzienne.
Rewers: Na
rewersie monety znajduj± siê
wizerunki:
¯o³nierzy Niez³omnych, bia³o-czerwonej
flagi z symbolem Polski Walcz±cej oraz napis „Zachowali siê
jak trzeba”
Moneta wybita w bardzo niskim nak³adzie 17.000 tysiêcy sztuk.!
Wyklêci
przez komunistów ¿o³nierze niez³omni
¯o³nierze Niez³omni – tym mianem okre¶la siê polskie
powojenne
podziemie niepodleg³o¶ciowe
i antykomunistyczne. O woln± Polskê, mimo formalnego zakoñczenia II
wojny ¶wiatowej, walczy³o
nawet oko³o 200 tys. ¿o³nierzy II Rzeczypospolitej. Walka z Sowietami i
ich polskimi kolaborantami trwa³a kolejnych 10 lat
– do po³owy lat 50., a w latach 1945–1947
partyzanci czêsto byli
jedynymi panami terenu. G³ównym celem by³a ochrona polskiej
ludno¶ci przed sowieckim terrorem – grabie¿ami, gwa³tami,
mordami.
Nale¿eli do ró¿nych formacji zbrojnego podziemia –
Zrzeszenia „Wolno¶æ
i Niezawis³o¶æ”, Narodowych Si³ Zbrojnych, Narodowego
Zjednoczenia Wojskowego, Konspiracyjnego Wojska Polskiego,
Ruchu Oporu Armii Krajowej, 5. i 6. Wileñskiej Brygady AK,
Zgrupowania „B³yskawica” Józefa Kurasia
i wielu innych, tak¿e
organizacji m³odzie¿owych.
Wiêkszo¶æ z nich rozpoczê³a swoj± walkê o Polskê jeszcze podczas
wojny obronnej przeciw Niemcom
i Sowietom we wrze¶niu 1939 r., czê¶æ przy³±czy³a siê do struktur
konspiracyjnych w kolejnych latach okupacji, wszyscy sk³adali przysiêgê
na wierno¶æ Rzeczypospolitej i warto¶ci „Bóg,
Honor, Ojczyzna”
niez³omnie bronili do koñca. Byli w¶ród nich,
prócz narodowców,
chadeków i ludowców, pi³sudczycy czy socjali¶ci
– ca³y przekrój
przedwojennej Polski, oczywi¶cie z wyj±tkiem komunistów,
którzy
ju¿ w II Rzeczypospolitej mieli wrogi stosunek do polskiego pañstwa.
Pod koniec wojny, w miarê przechylania siê zwyciêstwa na stronê
aliantów, potwierdza³osiê (szczególnie po
upadku powstania warszawskiego), ¿e Armia Czerwona nie
zamierza Polski wyzwalaæ, a jej s³u¿by
specjalne, NKWD, maj± inny cel ni¿ pomoc Armii
Krajowej w walce z Niemcami. Walka o wolno¶æ i niepodleg³o¶æ
Polski, mimo kapitulacji
hitlerowskich Niemiec w maju 1945 r.,
by³a zatem kontynuowana, równie¿ na wschodnich obszarach
przedwojennej Polski, wcielonych do Zwi±zku Sowieckiego.
Przysz³o im walczyæ w arcytrudnej, mo¿na powiedzieæ beznadziejnej,
sytuacji – z jednej strony mieli pacyfikuj±ce Polskê
sowieckie imperium, z drugiej – Zachód,
który zdradzi³,
zostawiaj±c kraj na pastwê Stalina. Nadzieje na wybuch III wojny
¶wiatowej – konfliktu miêdzy Zachodem a Wschodem –
te¿ szybko prys³y, a
dzia³ania komunistów (powszechny terror, sfa³szowanie
referendum 3 x tak w czerwcu 1946 r. i wyborów do Sejmu w
styczniu
1947 r.) nie pozostawia³y z³udzeñ co do prawdziwych zamiarów
nowych, narzuconych w³adz. Dodatkowo og³aszane
przez komunistów amnestie dla pozostaj±cych pod broni±
polskich
¿o³nierzy by³y pu³apk±, ujawnienie siê oznacza³o ¶mieræ, w najlepszym
razie – wiêzienie i represje. Oni pozostali jednak
niez³omni, wierni Rzeczypospolitej do koñca – czy to trwaj±c
na
posterunku w lesie, czy zachowuj±c godn± postawê w ¶ledztwie.
Warto¶æ walki tkwi
– jak napisa³ prof. Henryk
Elzenberg – nie
w szansach zwyciêstwa sprawy, w imiê której siê j± podjê³o,
ale
w wielko¶ci tej sprawy.
Bilans tej nierównej walki by³ tragiczny – ponad
20 tys. ¯o³nierzy
Niez³omnych zginê³o z broni± w rêku. Kolejne dziesi±tki tysiêcy
trafia³y do katowni NKWD, UB, Informacji Wojskowej, obozów
pracy, du¿a czê¶æ zosta³a wywieziona w g³±b Zwi±zku
Sowieckiego. Tych, którzy nie poddali siê sowieckiemu
okupantowi –
dowódców
i ¿o³nierzy, kap³anów, dzia³aczy politycznych, a tak¿e
harcerzy
i uczniów – czeka³y represje, wieloletnie wyroki,
bardzo czêsto
¶mieræ. Tak jak w przypadku polskich oficerów zamordowanych
w Katyniu, Polska straci³a, po raz drugi, nie
tylko ¿o³nierzy, ale elitê, kadrê przywódcz±. W cywilu
¯o³nierze Niez³omni byli urzêdnikami,
in¿ynierami, prawnikami, artystami...
Historycy coraz czê¶ciej nazywaj± walkê ¯o³nierzy Niez³omnych
ostatnim polskim powstaniem – powstaniem antysowieckim.
Najbardziej,
je¶li chodzi o ideê, charakter, ale tak¿e zasiêg terytorialny,
przypominaj±cym powstanie styczniowe 1863
r.
Sowieci i ich polscy kolaboranci nie tylko mordowali ich fizycznie, ale
zabijali pamiêæ o nich. Szatañski plan komunistów, aby
zatrzeæ po nich
wszystkie ¶lady, wymazaæ ich z historii, wykl±æ, jednak siê
nie powiód³. Dzi¶ ¯o³nierze Niez³omni wracaj± do ¶wiadomo¶ci
Polaków.
Tadeusz P³u¿añski
|
Dostêpno¶æ: produkt dostêpny
|
|