Awers: wizerunek or³a ustalony dla god³a Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach or³a oznaczenie roku emisji: 20-12, poni¿ej or³a napis: Z£ 2 Z£. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakoñczony sze¶cioma pere³kami. Pod or³em, po prawej stronie, znak mennicy: M/W.

Rewers: centralnie, na tle morza, stylizowany wizerunek Okrêtu Rzeczypospolitej Polskiej „Piorun”, niszczyciela z okresu II wojny ¶wiatowej. Powy¿ej okrêtu napis: NISZCZYCIEL /„PIORUN”.

Na boku: o¶miokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Projektant monety: Ewa Tyc-Karpiñska (awers), Andrzej Nowakowski (rewers)

ORP „Piorun”

ORP „Piorun” by³ brytyjskim niszczycielem typu „N”, zbudowanym w latach 1939-1940 w stoczni John Brown Co. w Clydebank.

5 listopada 1940 r. zosta³ przekazany przez admiralicjê brytyjsk± Polskiej Marynarce Wojennej w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel „Grom”.

Po przeszkoleniu za³ogi „Piorun” rozpocz±³ s³u¿bê patrolow± na wodach brytyjskich oraz w eskorcie konwojów atlantyckich. W styczniu 1941 r. w³±czono go do eskadry poszukuj±cej na pó³nocnym Atlantyku niemieckich pancerników „Scharnhorst” i „Gneisenau”.

Podczas postoju w Glasgow, w marcu, bra³ udzia³ w ratowaniu za³ogi zbombardowanego podczas nalotu pancernika „Duke of York”. W tym miesi±cu wszed³ w sk³ad eskorty konwojów kursuj±cych pomiêdzy Wielk± Brytani± a Kanad±. W kwietniu, wraz z brytyjskim niszczycielem, uratowa³ oko³o 290 osób z brytyjskiego kr±¿ownika pomocniczego „Rajputana”, zatopionego miêdzy Islandi± a Grenlandi±.

Najwiêksz± s³aw± okry³ siê podczas po¶cigu na Oceanie Atlantyckim za niemieckim pancernikiem „Bismarck”. 26 maja 1941 r., odwo³any z eskorty konwoju, wszed³ do zespo³u niszczycieli, którego zadaniem by³o odnalezienie „Bismarcka”, zagra¿aj±cego brytyjskim liniom komunikacyjnym. Noc±, w trudnych warunkach hydrometeorologicznych, wykry³ przeciwnika i nawi±za³ z nim kontakt bojowy.

Oko³o godziny manewrowa³, tak aby niemiecki pancernik nie straci³ go z pola widzenia. Co prawda, polski okrêt nie by³ w stanie przeprowadziæ ataku torpedowego i skutecznie odpowiedzieæ na ostrza³ przeciwnika, ale zadanie wykona³ - wykry³ nieprzyjaciela i utrzyma³ z nim kontakt oraz zameldowa³ o jego pozycji. Alianckie si³y g³ówne zosta³y naprowadzone i w kilkana¶cie godzin pó¼niej zatopi³y „Bismarcka”.

Niszczyciel „Piorun” zosta³ nastêpnie skierowany na Morze ¦ródziemne, gdzie ponownie bra³ udzia³ w eskortowaniu konwojów. W styczniu 1942 r. powróci³ do Wielkiej Brytanii, sk±d wraz z innymi niszczycielami sze¶ciokrotnie eskortowa³ konwoje przez Atlantyk oraz trzykrotnie uczestniczy³ w eskorcie konwojów arktycznych.

W 1943 r., ponownie skierowany na Morze ¦ródziemne, bra³ udzia³ w inwazji na W³ochy. A od listopada – po powrocie na wody brytyjskie – znów by³ w³±czany do os³ony konwojów atlantyckich.

W czerwcu 1944 r. wzi±³ udzia³ w zwyciêskiej nocnej bitwie niszczycieli pod Ile de Batz oraz starciu ko³o Jersey, a 12 sierpnia 1944 r. zatopi³ ko³o La Rochelle przerywacz zagród minowych „Sperrbrecher 7”.

Po remoncie, zakoñczonym w styczniu 1945 r., prowadzi³ jeszcze dzia³ania na wodach przybrze¿nych, a po zakoñczeniu wojny przewozi³ zaopatrzenie dla Polaków znajduj±cych siê w Danii i Norwegii. 28 wrze¶nia 1946 r. zosta³ zwrócony w³adzom Wielkiej Brytanii i pod nazw± „Noble” s³u¿y³ w Royal Navy do 1955 r., kiedy zosta³ z³omowany.

„Piorun” mia³ 1773 t wyporno¶ci oraz wymiary: d³ugo¶æ 108,66 m, szeroko¶æ 10,87 m i zanurzenie 3,50 m. Jego za³oga liczy³a 10 oficerów oraz 190 podoficerów i marynarzy.

Uzbrojony by³ w trzy podwójne 120-milimetrowe armaty morskie oraz dzia³a przeciwlotnicze: 102-milimetrowe (zainstalowane w 1942 r.), 40-milimetrowe poczwórnie sprzê¿one oraz cztery 20-milimetrowe.

Ponadto mia³ dwa 7,7-milimetrowe ciê¿kie karabiny maszynowe, 533,4-milimetrow± piêciorurow± wyrzutniê torpedow±, osiem torped, dwie wyrzutnie i dwa miotacze bomb g³êbinowych oraz 42 bomby g³êbinowe. Napêdza³y go dwa zespo³y turbin o mocy 40 000 KM. Osi±ga³ prêdko¶æ maksymaln± 33,25 wêz³ów, a jego zasiêg wynosi³ 5 500 Mm przy prêdko¶ci 15 wêz³ów i 3 700 Mm przy 20 wêz³ach.

Dowódcami okrêtu byli:

• kmdr por. Eugeniusz P³awski (od 5 listopada 1940 r. do 30 grudnia 1941 r.), kmdr por. Stanis³aw Hryniewiecki (od 17 stycznia do 24 maja 1942 r.), kmdr ppor. Tadeusz Gorazdowski (od 24 maja 1942 r. do 1 maja 1943 r.), kmdr por. Stanis³aw Dzienisiewicz (od 1 maja do grudnia 1943 r.), ponownie kmdr ppor. Tadeusz Gorazdowski (od 7 stycznia 1944 r. do 7 stycznia 1945 r.), kmdr ppor. Jan Tchórznicki (od 7 stycznia do listopada 1945 r.), a nastêpnie – do zwrócenia okrêtu Royal Navy – kmdr ppor. Wszechw³ad Maracewicz.

ORP Piorun – niszczyciel brytyjski typu N przekazany polskiej Marynarce Wojennej 5 listopada 1940 w zamian za utracony pod Narwikiem niszczyciel ORP "Grom".

Zbudowany w stoczni John Brown w Clydebank w latach 1939–1940.

Podczas wojny nosi³ oznaczenie taktyczne "G65". Przed przekazaniem Polskiej Marynarce Wojennej p³ywa³ pod nazw± HMS "Nerissa".

W maju 1941 bra³ udzia³ w poszukiwaniach niemieckiego pancernika "Bismarck", podczas których ws³awi³ siê odnalezieniem "Bismarcka" i nawi±zaniem z nim kontaktu bojowego w nocy 26 maja 1941.

Oko³o jednej godziny, od 22.37 do 23.50 polski okrêt manewrowa³ w zasiêgu widzialno¶ci pancernika, który go niecelnie ostrzeliwa³. "Piorun" odda³ równie¿ trzy niecelne salwy, o znaczeniu raczej symbolicznym (nie mog³y one wyrz±dziæ powa¿niejszych szkód).

Od wrze¶nia 1941 do pocz±tku 1943 bra³ udzia³ w eskortowaniu konwojów na Oceanie Atlantyckim i Morzu ¦ródziemnym. Od lipca do listopada 1943 uczestniczy³ w wielu operacjach u brzegów Sycylii. W czerwcu 1944 bra³ udzia³ w inwazji w Normandii oraz w bitwach morskich pod Ouessant (9 czerwca) i Jersey (14 czerwca). Potem zatopi³ torped± niemiecki ³amacz blokady "Sauerland".

"Piorun" zosta³ zwrócony Wielkiej Brytanii 28 wrze¶nia 1946 roku po przep³yniêciu pod bia³o-czerwon± bander± 218 000 mil morskich. Eskortowa³ 81 konwojów. W czasie s³u¿by zatopi³ cztery okrêty nawodne, uszkodzi³ dwa (i trzy nastêpne – prawdopodobnie), zestrzeli³ jeden samolot.

Dowódcy:

• komandor Eugeniusz P³awski
• komandor podporucznik Tadeusz Gorazdowski
• komandor porucznik Stanis³aw Dzienisiewicz
• komandor podporucznik Jan Tchórznicki
• komandor podporucznik Wszechw³ad Maracewicz
  

Za³ogê okrêtu stanowi³a w wiêkszo¶ci uratowana czê¶æ za³ogi "Groma". Od 12 lutego 1945 s³u¿y³ na okrêcie por. mar. Zbigniew Plezia, awansowany na tym okrêcie do stopnia kapitana.